Życie szybko mija, pisanie trwa dłużej. Trzy tygodnie temu pojechałam do Warszawy, żeby opowiedzieć w Galerii Szydłowski o mojej przyjaźni z malarką i poetką Erną Rosenstein (1913–2004). Pretekstem była podwójna wystawa »Chloe Piene & Erna Rosenstein: All Sin Is Murder Even As All Life Is War«, mająca się odbyć w sobotę, 11 stycznia. Pogoda była straszna, wiał porywisty wiatr, padał deszcz ze śniegiem, który szybko topniał i zamieniał się w głębokie kałuże. Wyjście z ciepłego mieszkania na miasto było zaiste czymś heroicznym …
![Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/a.-Galeria-Szydlowski-Warszawa-11.01.25.-Foto-Urszula-Usakowska-Wolff-1024x768.jpg)
![Chloe Piene, Inga Grześczak & Urszula Usakowska-Wolff, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/d.-Chloe-Piene-Inga-Grzesczak-Ula-Usakowska-Wolff.-Foto-Marek-Grygiel-1024x768.jpg)
![Urszula Usakowska-Wolff, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/f.-Urszula-Usakowska-Wolff-11.01.2.-Foto-Miroslaw-Lachowicz-1024x768.jpg)
![Inga Grześczak & Urszula Usakowska-Wolff, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/e.-Inga-Grzesczak-und-Ula-Usakowska-Wolff-1-704x1024.jpg)
![Dominika Świetonska & Ewa Trafna, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/g.-Dominika-i-Ewa.-Foto-Urszula-Usakowska-Wolff-768x1024.jpg)
![Dominika Świetonska &Urszula Usakowska-Wolff, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/h.-Dominika-Ula-i-Kasia-u-Stefana-11.01.25.-Foto-Ewa-Trafna-759x1024.jpg)
![Dominika Świetonska &Urszula Usakowska-Wolff, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/i.-Dominika-i-Ula.-Foto-Ewa-Trafna-768x1024.jpg)
![Chloe Piene, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.02.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/j.-Chloe-Piene-Galeria-Szydlowski-Warszawa-11.01.25-768x1024.jpg)
![Katarzyna Lis-Lachowicz, Inga Grześczak & Chloe Piene, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/k.-Kasia-Lis-Lachowicz-Inga-Grzesczak-Chloe-Piene-1024x716.jpg)
![Inga Grześczak, Chloe Piene & Urszula Usakowska-Wolff, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/l.-Inga-Grzsczak-Chloe-Piene-Ula-Usakowska-Wolff-1024x472.jpg)
![Stefan Szydłowski, Inga Grześczak, Chloer Piene & Urszula Usakowska-Wolff, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/m.-Stefan-Szydlowski-Inga-Grzesczak-Chloe-Piene-Urszula-Usakowska-Wolff-1024x472.jpg)
![Urszula Usakowska-Wolff, Stefan Szydłowski & Maggie, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/n.-Ula-Maggi-i-Stefan.-Foto-Marek-Grygiel.jpg)
![Katarzyna Lis-Lachowicz, Urszula Usakowska-Wolff, Stefan Szydłowski & Maggie, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/o.-Kasia-Lis-Lachowicz-Urszula-Usakowska-Wolff-i-Maggi-11.01.25.-Foto-Miroslaw-Lachowicz-1024x768.jpg)
![Urszula Usakowska-Wolff & Mar Zawa, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/p.-Urszula-Usakowska-Wolff-11.01.25-1024x473.jpg)
![](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/r.-Ula-Usakowska-Wolff-i-Kasia-Lis-Lachowicz-1024x791.jpg)
![Katarzyna Lis-Lachowicz, Urszula Usakowska-Wolff, Ewa Trafna & Mirosław Lachowicz, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/s.-Kasia-Lis-Lachowicz-Ula-Usakowska-Wolff-Ewa-Trafna-Mir-Lachowicz-1-1024x455.jpg)
![Katarzyna Lis-Lachowicz, Urszula Usakowska-Wolff, Ewa Trafna & Mirosław Lachowicz, Galeria Szydłowski, Warszawa, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/t.-Kasia-Lis-Lachowicz-Ula-Usakowska-Wolff-Ewa-Trafna-Mir-Lachowicz-2-1024x472.jpg)
![Afterparty (l): Janusz Rudnicki, Maggie, Adam Wiedemann, Renata Bożek, Mirosław Lachowicz & Katarzyna Lis Lachowicz, Urszula Usakowska-Wolff, Małgorzata Szwejkowska-Młodziankowska, 11.01.2025](https://usercontent.one/wp/www.kunstdunst.com/wp-content/uploads/2025/02/u.-Afterparty-11.01.25-Warschau-1024x472.jpg)
Co za niespodzianka, że w niewielkiej warszawskiej galerii zgromadziło się tylu ludzi, żeby razem ze mną i Stefanem Szydłowskim wspominać Ernę, słuchać zabawnych anegdot z jej życia i wierszy czytanych po polsku przez Ingę Grześczak, po niemiecku przeze mnie z antologii »Erna Rosenstein. Meine Nacht wird hier sein und mein Tag«, przetłumaczonej wspólnie z moim mężem Manfredem Wolffem i wydanej już w 1996 roku w wydawnictwie Gollenstein w Zagłębiu Saary. Popołudniowe spotkanie ze światem i twórczością Erny przeciągnęło się do wieczora, podczas którego można było także porozmawiać z Chloe Piene, wszechstronnie utalentowaną amerykańską artystką mieszkającą w Warszawie o jej fascynacji osobowością i sztuką Erny.
Afterparty przeniosła się do pobliskiej pizzerii, gdzie artystyczne towarzystwo doskonale się bawiło, jadło, piło, dowcipkowało i radośnie się śmiało. Przepojone duchem Erny, której dzieło się nie starzeje, wciąż na nowo zachwyca, nieustannie fascynuje, inspiruje czaruje – i nadal żyje.
Tekst © Urszula Usakowska-Wolff
Zdjęcia © Urszula Usakowska-Wolff, Ewa Trafna, Ewa Lewandowska, Katarzyna Lis-Lachowicz, Mir Lachowicz, Marek Grygiel